سلف‌پرتره- برنیس ابوت

هر رسانه‌ای اگر بخواهد رشد کند و در جامعه تاثیرگذار باشد، باید توسط افرادی نقد و بررسی و تحلیل شود. عکاسی نیز از این جهت مورد استثنا نخواهد بود. اگرچه عکاسی با سودای تشکیل تصویر مطابق با واقعیت بیرونی رقم خورد و در زمان کوتاهی توانست به سرعت پیشرفت کند و در دست عمده‌ی مردم قرار بگیرد، اما این پایان راه عکاسی نبود و نیست.

از همان ابتدا و شاید در اوایل قرن بیستم عکاسان در صدد بودند تا به قابلیت‌های ویژه‌ی این رسانه پی ببرند. قابلیت‌هایی که می‌تواند این رسانه را منحصر به فرد کند.

در کتاب عکاسان و عکاسی که مجموعه‌ای از مقالات عکاسان است و توسط وازریک درساهاکیان و بهمن جلالی ترجمه شده، دو مقاله‌ از برنیس ابوت (Berenice Abbott) را مطالعه کردم که برایم بسیار جالب آمد. بیشتر از این جهت که نگاه اندیشه‌پرور به رسانه‌ی عکاسی در میان بسیاری از عکاسان مستند رواج پیدا کرده بود و از همان دوران آنان به نقد این رسانه و سبک‌های متداول و سطحی که عکاسی را تا سطح یک ابزار تکنیکال پایین می‌آورد پرداخته بودند.

ادامه مطلب “نگاه برنیس ابوت به رسانه‌ی عکاسی” →

هزاران سال هم که از تولد عکاسی بگذرد، همچنان بنیادی‌ترین ویژگی‌ آن یعنی به خاطر سپردن دقیق یک لحظه، آن را ستودنی و منحصر به فرد می‌کند. از همان ابتدای تاریخ، عکاسی را یک آیینه‌ی دارای حافظه می‌نامیدند و به گمان من این ویژگی ذات اصلی این رسانه است.(۱)

حبیب فرشباف در دهه‌ی چهل شمسی با شناخت این وجه از رسانه‌ی عکاسی تصمیم می‌گیرد تا از آن بهره جسته و یکی از بهترین دوره‌های زندگی‌اش یعنی معلمی در یکی از روستاهای آذربایجان را ثبت کند. او این کار را نه تنها برای دل خودش، بلکه برای معرفی و شناساندن یک خطه از کشورش انجام می‌دهد. حالا پس از سال‌ها او تصمیم گرفته که این عکس‌ها را به همت گالری دنا و کیوریتوری پیمان هوشمندزاده در نمایشگاهی با عنوان «از کرانه‌های ارس» در معرض دید عموم قرار دهد.

ادامه مطلب “بازیابی گذشته در زیست معلمانه‌ی حبیب فرشباف” →

مدتی است که به واسطه‌ی شرکت در کلاس‌های آقای سِوری، آشنایی‌ام با آثار هنری و جریان‌ها و هنرمندانشان بیشتر از پیش شده. با رسانه‌های هنری مختلفی آشنا شدم و در همین مدت کوتاه فهمیدم که مقوله‌ی هنر چه دریای بی‌کرانیست و چه پیشینه و تاریخی با خود به همراه دارد.

هرچه جلوتر می‌رویم تعریف و محدود کردن هنر مشکل‌تر می‌شود. به خصوص در دنیای معاصر که اساسن هنر یک کنش اجتماعی شده و هنرمند بیش از آنکه در پی زیبایی‌شناسی باشد، در پی دلالت‌گریست و می‌خواهد که با کارش در جامعه اثری بگذارد.

حال دیگر آثار هنری به تنهایی بیانگر نیستند و بیانیه یا گزاره هنرمند که زمینه اثر و در برخی موارد دلالت‌ آن را بیان می‌کنند، اهمیت بسیار یافته است. از همین جهت، فهم و درک آثار هنری همواره با لذت افزون‌تر و تأمل عمیق‌تری همراه می‌شود.

با این وجود، می‌توانم ادعا کنم که عکاسی را بیشتر از رسانه‌های هنری دیگر دوست دارم. و علاقه‌ام به عکاسی مستند همچنان پابرجاست. شاید مهمترین دلیلش نزدیکی عکاسی با واقعیت باشد.

ادامه مطلب “چرا رسانه‌ی عکاسی را از سایر رسانه‌های هنری بیشتر دوست دارم؟” →

در هر دوره و زمانی عکاسان مستند بسیاری هستند که سودای عکاسی از شهر و یا مناسبات اجتماعی میان مردم شهر را دارند. با این حال این شاخه از عکاسی و با این هدف چندان آسان نیست. رفتن میان مردم و عکاسی کردن از آنها اگرچه تا حدی نیازمند مهارت‌های ارتباطیست اما بیش از آن عکاس باید جسارت روبه‌رو شدن با اتفاقات پیش‌بینی نشده را داشته باشد.

ادامه مطلب “دو ویژگی مهم برای عکاسی شهری” →

پل استرند از عکاسان جوان و پیشرو در عکاسی صریح آمریکا بود که در سال ۱۸۹۰ در نیویورک زاده شد. او عکاسی را در هفده سالگی آغاز کرد. رویکرد اولیه اش بنابر شرایط هنری و تاریخی آن زمان #پیکتوریالیسم بود اما به سرعت متوجه شد که او این سبک از عکاسی را نمی‌پسندد. بعد از دیدار با #استیگلیتس و ادوارد استایکن در گالری ۲۹۱ به عکاسی صریح روی آورد.

کارهای پل استرند کاملن معرف نگرش او به عکاسی مستند است. او واقع‌گرایی را ستایش می‌کرد و با کمک دوربین لارج‌فرمتش پرسپیکتیو‌های تازه و بدیعی می‌آفرید. ادامه مطلب “عکاسی صریح و انتزاعی پل استرند” →